Yıkılıpdur bu cihan sanma
Şimdi ebvab-i saadetle
gezen hep hazele
İşimiz kaldı hemân
merhamet-i Lem Yezel’e”
*Hafazanallah! Nasihatname II & Alev Alatlı
(s.473)(Yeri gelmişken, o tarihlerde bizim buralarda III. Mustafa tahtta, 1757-1774. “Cihangir mahlasıyla kaleme aldığı şu dörtlüğe bakın, … Osmanlı hanedanı daha o zamandan havlu atmış, demez misiniz?
Günümüz Türkçesinde mealen; “Bu dünya yıkılıp gitmektedir, sanma ki bizde düzele/ Aşağılık felek tümden bıraktı devleti müptezele/ Şimdi saadet kapılarında gezen hepten alçaktır/ İşimiz artık kaldı Allah’ın merhametine.” Saygın Osmanlı tarihçileri, III. Ahmet’in İslam ve Osmanlı tarihlerini iyi bilen, hayli donanımlı bir entelektüel yazarlar,... “İş başına getirilecek kıymetli kimseleri bulamamanın üzüntüsü içinde” vefat etmişmiş. Bu doğruysa, bugün bile derdimiz olan liyakat sorununu 250 uıldır çözememiş olmamız vahimdir. Siz siz olun, bari 21. yüzyılda halletmeye bakın. Ola ki, VIII Louis gibi son tahlilde cihan fatihi olmayan bir kralın maddi ve manevi terekesini yaşatmayı beceren tarih bilincimizin eksikliğindendir. Bir de, III. Ahmet’in Cankurtaran’da yaptırdığı çeşmeye kendisininkini değil, Hanedanın kurucusu Osman
Gazi’nin (1259-1326)adını vermiş olsaydı, imparatorluktan bizlere kalan miras nasıl bir şey olurdu diye düşünmeden edemiyorum, … Ne kadar yanlı olurda olsun, insanoğlunun bu dünyadaki tecrübesini aktaran tarih. Bebeğe ateşe çıplak elle dokunursa yanacağını öğreteceksiniz ki, maşa kullanmayı öğrensin. Bu da öyle)
Babası Sultan III. Ahmed, annesi Emine Mihrişah Kadın'dır. Babasının 1730'da padişahlıktan çekilmesinden sonra yirmi yedi yıl kafes hayatı yaşamıştır. Amcasının oğlu III. Osman'ın ölümü üzerine 1757'de tahta geçmiştir.
Başa geçtikten sonra sadrazam Koca Mehmed Ragıp Paşa'yı görevde bıraktı. Malî durumu düzeltmek için sarayın giderlerini azalttı ve yolsuzlukların üzerine gitti ancak başarılı olamadı. Orduda topçu sınıfını düzeltmek için Baron de Tott'a "Sürat topçuları" adında askerî bir birlik kurdurdu. Rusların 1770'te Çeşme'de Osmanlı donanmasını yakmaları üzerine yeni bir donanma hazırlanmasına çalıştı. Bu donanmanın subaylarını yetiştirmek üzere 1773 yılında Mühendishane-i Bahr-i Hümayun'u kurdurdu. Laleli Camii'ni yaptırdı. Ayrıca depremde yıkılan Fatih Camii'ni yeniden yaptırdı.
Saltanatının son dönemine 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı hâkim oldu. III. Mustafa ordusunun zayıflığını bilmekle beraber II. Katerina döneminde Rusya'nın Lehistan'a yaptığı müdahaleler yüzünden Rusya'ya karşı savaş ilan etti. Savaş sırasında Baltık Denizi'nden yola çıkan Rus Donanması Çeşme'de Osmanlı donanmasını yaktı. III. Mustafa savaşı bitirmek için girişimlerde bulundu ancak başarılı olamadı. Savaş sürerken hayatını kaybetti. Laleli'de kendi yaptırdığı Laleli Külliyesi içindeki III. Mustafa Türbesi'nde yatmaktadır.[2][3]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder